" ඇගේ ඇස අග " ගැලරියේ ප්‍රේක්ෂකයෙකුගේ ඇසින්.....

නවීන තාක්ෂණයට හා අන්තර්ජාලයටත් එය අන්තර්ජාලයෙන් නැරඹීමට අවස්ථාව උදාකරදුන් අශෝක හඳගමයන්ටත් පිංසිදු වන්නට මට මේ ගෙවී ගිය සති අන්තයේ නිවසේ සිටම " ඇගේ ඇස අස අග" නැරඹීමේ භාග්ය උදාවිය. 

මුළු සතිඅන්තය පුරාම අලස සුවයෙන් ගෙවූ මට කිසිදු වෙහෙසක් නොමැතිව නව ගීත කිහිපයකට සවන්දීමටත් චිත්රපට කිහිපයක් නැරඹීමටත් හැකිවූයේ පැවති කාලගුණයද තරමක් අයහපත්වූයෙන් සති අන්තයේ සාමාන්යයෙන් මට කිරීමට සිදුවන බිරින්ඳෑගේ "ගෙදර වැඩ " ලැයිස්තුවෙන්ද යම් සහනයක් ලද නිසාවෙනි. 

මම මෙදින සිනමාපට දෙකක්ම නැරඹුවෙමි. පළමුවැන්න 2001 වසරේදී පිටවූ සම්මානනීය ඇමෙරිකානු සිනමා පටයක් වූ " A beautiful mind" ය. විසිවැනි ශතවර්ෂයේ විසූ විශිෂ්ටතම ගණිතඥයෙකු වූ මහාචාර්ය John Nash ගේ ජීවිතකථාව එහි කතා තේමාව වූ අතර අති විශිෂට නළු රසල් ක්රෝ එම චරිතයට පණ පෙවීය. ඒවා ගැන කතා කරන්නට දෙයක් නැත්තේය. සුපිරිය. 

එය නරඹා ඇතිවූ සිතේ කැලැඹීම පහව යන්කටත් ප්රථම මම හඳගමයන්ගේ ඇගේ ඇස අග නරඹන්නට කල්පනා කළෙමි. ඒ පිළිබඳව උගත් හා ඇසූපිරූ තැන්ඇති බැල්කනි සහ පළමු පංතිවල ප්රේක්ෂකයන් ලියූ විචාර රාශියක් කියවා, සිනමා පටයේ ලුණු ඇඹුල ඇති ප්රමාණය මැනවින් දැන වුන් මට ඇගේ ඇස අග නැරඹීමෙන් , බටහිර චිත්රපටය නරඹා ඇතිවූ උත්තේජනය හා කැළඹීම, මෑතකදී පිටවූ සමහර සිංහල චිත්රපට නැරඹූ පසුව මෙන් දියාරු වී නොයන බවට තිබුණේ තදබල විශ්වාසයකි. ඒ මතයේ එල්ලී ඇගේ ඇස අග මුලින්ම තනියම නැරඹූ මම ඉන්පසු එය දෙවැනි වරටත් මගේ බිරිඳ සමඟද නැරඹුවෙමි. 

විචාරවල දුටුවාක් මෙන් මහ වැස්සක දිවෙන වාහනයක් තුළ සිටින චරිත හතරක සංවාදයකින් සිනමාපටය ඇරඹිණි. සංවාදයේ අගක් මුලක් එතරම් නොතේරුණත් මේ පිරිස යම් සිද්ධියකින් පලා යනබැව් නම් හොඳින්ම වැටහිණි. පහන්වැටක් උස්සා ගසන්නට පැන්නූ කථාවෙන් හා හාමුදුරුවන් මැදට පැන්න කථාවෙන් සිද්ධිය පංසලක සිදුව ඇති බවද පැහැදිලි වුණි. 

ඉන්පසු තිරයේ දිස්වූයේ සුළඟට ඉහළ පහළ යන දුහුල් දොර තිරයක් තුළින් යමෙකු මතුවන තුරු නොඉවසිලිමත්ව දෑස දුවවන මැදිවියේ පුද්ගලයෙකි. කථාවේ විත්තිකරුද, සාක්ෂිකරුද හා චූදිතයාද වූ ඔහු විශ්වවිද්යල මහාචාර්යවරයාය. මද නිමේෂයකින් දුහුල් තිරය අතරින් දිස්වෙන්නෙ සිනමාපටයේ එක් සංධිස්ථානාත්මක ජවනිකාවයි. එනම් දුහුල් තිරයෙන් යන්තමට තම විලි වසාගත් සම්පූර්ණයෙන්ම නිරුවත් යුවතියකි. ඇය මෙම කථාවේ ප්රධාන චරිතයට ජීවය කවන තරුණ විශ්වවිද්යාල ශිෂ්යාවයි. මා විචාරයක දුටුවාක් මෙන් එතැනින් යන්තමට ඇයගේ නිරුවත දැකගන්නා ප්රේක්ෂකයාව, සිනමාපටය පුරාම ඇයගේ ඇඳුම් පැළදුම් විනිවිද දකිමින් ඒ නිරුවතම සොයන මානසික මට්ටමට හඳගමයන් පත්කර ඇත්තේ ඉතාමත්ම සූක්ෂමවය. 

වැඩට එන යන කාරයක්, මධ්යම පංතික කුටුම්බයක්, නිතරම අඟුල අදිමින් ඇරෙන වැහෙන දොරක්, තනි අසුනක්, එය මත නිතරම රූපවාහිනියට වශීවී සිටින යොවුන් දියණියක්, නිවසේම තනා ගත් බුදු කුටියේ බුදුන් දෙස දෑස් යොමා සිටියද වටපිටාට ගැන අවධානයෙන් සිටින මැදිවියේ කාන්තාවක්, නිදන කාමරයක්, නාන කාමරයක් හා කෑම මේසයක් මෙම මුළු කථාවේම මෙහි සිටින හරියටම අප නමක් නොදන්න පාත්ර වර්ගයා සැරිසරන හා ජීවත්වන මාණයන්ය. 

පියා නිවසට එනවිට දියණිය දොර අරින්නේ යාන්ත්රිකවය. ගෙට එන පියා( මහාචාර්යවරය) ඇයට කතා කරන්නේ එකම වචනයකි. " හායි" ඉන්පසු ගෙන එන චොක්ලට් වැනි දෙයක් ඇය දෙස නොබලාම ඇය වාඩිවී සිටින අසුනට විසි කරන්නේ රොබෝවෙකු මෙනි. වරක් දියණිය අසුනේ නොසිටියද ඔහු ගෙනා දෙය අසුනට දැමීමෙන් ඔවුන් කෙතරම් නම් යාන්ත්රිකවී හැඟීම් දැනීම් අමතක කර ඇතිද යන්නට හොඳම නිදසුනකි.

මහාචාර්යවරයාගේ බිරිඳද රොබෝ චරිතයකි. ඔහු එන හැමවිටකම නිවසේ බුදු කුටියේ පසුව ඇය ඔහු ඉහළ මාලයේ නිදන කාමරයට ගියවිට කාමරයට පැමිණෙන්නේ යාන්ත්රිකවය. එමෙන්ම බුදුගෙයි සිටියත් ඇය සිටින්නේ අවටම සිදුවන දේ ගැන විමසිල්ලෙනි. ඇඳේ ඉඳගන්නා මහචාර්යවරයා ගලවන කමිසය සහ සපත්තුදෙක පිළිවෙලින් ඒ තැන්වල තබා ඔහුට නා ගැනීමට තුවාය අතට දෙන ඈ වචනයක් දෙකක් කතා කරයි. ඒ කමිසය හා සපත්තු තැබීමේ ක්රියාව ඉතාමත්ම භක්තියෙන් කරන තැන සිට පිළිකුලෙන් වීසි කරන තැන දක්වා දෝලනය වන්නේ ඇය ඉන්නා මානසික තත්වය අනුවය. 

මෙම චරිත හතර අතුරින් මහාචාර්යවරයාට ආදරය කරන තරුණ ශිෂ්යාව පමණක් සැබෑවටම හුස්ම ගන්නා හැඟීමක් දැනීමක් ඇති මනුෂ්ය ප්රානියක් බවට ප්රේක්ෂකයාට ඒත්තු යයි. ඇය හැමදෙයක්ම මහාචාර්යවරයාගේ බිරිඳට පවසන්නීය. ඇයගේ එම දුරකථන සංවාද හරහා ඇය කෙබඳු චරිතයක්ද යනවග ප්රේක්ෂකයාට ඒත්තු යයි. ඒ ඇයගේ මතුපිටයි. එහෙත් ඇතුළතින් ඇත්තේ අහිංසකව ආදරයක් පතන ගැමි යුවතියයි. එය ඇය මහාචාර්යවරයාගෙන් දරුවකු පැතීම වැනි දෙයින් පැහැදිලි වේ. ඇය ගැන ගමේ මිනිසුන් සිතන ආකාරය පිළිබඳව මහාචාර්ය බිරිඳ හා පවසන්නේ බොරුවට යැයි මට හැඟේ. එය තමා පුම්බා ගැනීමටත් මහාචාර්යවරයාගේ බිරිඳට වඩා සාරාගී අතින් තමන් ඉදිරියෙන් ඇතිබවත් පෙන්වීමට ඇය කළ උප්පරවැට්ටියක් විය හැක. 

මහාචාර්යවරයාගේ බිරිඳට කථාකොට " සර් මගෙ ඇගේ හැම අස්සක් මුල්ලක් නෑරම දන්නවා මැඩම්. එයා මගෙ ඇඟම පීර පීර මොනවද නොළැඹුණු දෙයක්, මගෙ ළඟ තියෙන, මැඩම් ළඟ නැති දෙයක් හොයනවා මැඩම්" වැනි සංවාද වලින් එය මොනවට පැහැදිලි වේ. 

දෙලොවක් අතර තනිවන මහාචාර්ය බිරිඳ තම කුටුම්බය රැක ගැනීමට තරුණ ශිෂ්යාවව තම නිවසටම ගෙන ඒම ඉතාම කලාතුරකින් දැකිය හැකි දුර්ලභ ක්රියාවකි. එය කපන්නට බැරි අත සිඹීමක් වැනි වුවද ඇයද යටි සිතින් ශිෂ්යාව ප්රිය කළා විය හැකිය. එය ඇය පවසන " ඒ ළමයා නැතිව හරිම පාළුයි. එයා ඉන්න දවස්වල මොකක්දෝ පිරුණුබවක් ගෙදර තිබුණ" වැනි වදන්වලින් අපට පෙනී යයි. එමෙන්ම යම් තරමක මාතෘ ප්රේමයක්ද ඇය කෙරෙහි නොතිබුණා යැයි කිව හැක්කේ නම් කාටද? වරක් ශිෂ්යාවගේ එළවළු කැපීමට ගොස් ඇඟිල්ල කැපුණු මොහොතේ කැපුණු ඇඟිල්ල තම මුවට දමා උරන්නේ මව් කෙනෙකුන් මෙනි. එමෙන්ම " බැල්ලී" හෝ " පට්ට වෙසි" කියා බැණ වදින්නේද ඇයමය. එමෙන්ම තරුණ ශිෂ්යාවගේ තාරුණ්යයෙන් බැබළෙන සරාගී සිරුර දෙස බලා " ඔය ළමයා දැන් ඔහොම ලස්සනට ,හැඩට හිටියට වයසට යනකොට පිටි මුට්ටිය වගේ මහත්වෙයි" වැනි දේ පවසන්නේ තමාගේ වියැකී යන තරුණ සිරුර සිහිවී උපන් හීනමාණයකිනි. ඉරිසියාවකිනි. 

මේ ත්රිකෝණයේ සිරවන ඔවුන්ගේ යොවුන් දියණිය නිශ්ශබ්ද චරිතයක් ගතකළද ඇය තමා අවට සිදුවන්නේ කුමක්ද යනවග හොඳින්ම ග්රහණය කරගෙන ඇතිබව පෙනේ. වරක් මහාචාර්යවරයා ගෙදර එනවිට නිවසේ සිටින්නේ දියණිය පමණි. ඔහු " අම්මා කෝ ?" කියා ඇයගෙන් අසයි. එවිට දියණිය , " අම්මා පංසල් ගියා " යැයි පවසා එයින් වික්ෂිප්ත වන පියාගේ මුහුණ දෙස බලා " එයත් ගියා" යැයි පවසන්නේ තම පියා විමසිලිමත්වූයේ එම තරුණ ශිෂ්යාව පිළිබඳව බැව් තමන් දන්නා බව පෙන්වමිනි. 

එමෙන්ම මව ඇය බුදු කුටියට පැමිණීම හෙළා දකින්නේ " මේ මොකද මේ කවදාවත් නැතිව" වැනි අවලාද කියමින් හා පංසලට පවා ඇයව රැගෙන යාමෙන් වැළකීමෙනි. " තරුණ ළමයින්ට හැමදාම පංසල් යන්න ඕන නෑ" යන්නෙන් ඇය අදහස් කරන්නේ ගතානුගතික වයසට ගිය පසු බුදුන් සිහිවීමේ සම්ප්රදාය ඉදිරියට ගෙන යාමද එසේත් නැත්නම් ඇය වයසට ගොස් ඇතිබව සිතාගැනීමද එසේත් නැතිනම් ඇය මුහුණදෙන හුදෙකලා කුටුම්බීය අරබුදයට පංසල විසඳුමක් කරගෙන ඇතිබවද කියා විමසීම වටී. මට පෙනුණු ආකාරයට පංසලට යාමෙන් ඇය විසඳුමක් සොයන්නීය. 

තම පියාගේ කාරයේ පසුපස අසුනේ වාඩිවී රොබෝ චරිතයක් සේ පාසලට යන දියණිය, ශිෂ්යාවගේ පැමිණීමත් සමඟ ඉතාමත්ම සතුටින් හා කෙළිලොලෙන් යුක්තව පසුවන බැව් ඔවුනගේ ඉතාමත්ම තාත්වික වූ රංඟනයන්ගෙන් ප්රේක්ෂකයාට ඒත්තු යයි. 

මෙහි ප්රධාන චරිතය වන මහාචාර්යවරයා ශිෂ්යාවට ආදරය නොකරනවා යැයි මතුපිටින් ස්වයංවාරණයක් දමා ගත්තද ඔහුගේ අභ්යන්තර චෛතසිකයින් පතන්නේ ඇගේ පහසය. ඇය බලන්නට යෑම , ඇය ගැන සිහිනයක් දැකීමේදී ප්රානවත්වන ඔහුගේ පුරුෂ ලිංගය හා නිවසේ හුදෙකලා වන ඔහුගේ හැසිරීම ඒ ගතියට සාක්ෂි දරයි. ස්වප්නයෙන් මත්වී ප්රානවත්වීමක් තමන්ට සිදුවී නැතැයි පිරිමියෙකු කියයි නම් එය බොරුවකි. ප්රානවත්වීමෙන් නොනැවතී මෝචනයද (wet dreams) සිදුවී නැතැයි කිව නොහැක. මෙය අන්තිම අහිංසක ජීවවිද්යාත්මක සංසිද්ධියකි. මෙය කාන්තාවන්ටද පොදුය. අනේ අපි එහෙම නෑ කියන්නෝ කියන්නේ බොරුවකි. බිරිඳ හා දියණිය ඇතිවිට සිරවී තිබූ ඔහුගේ මුළු සංන්තානයම නිදහස්වූවායැයි ප්රේක්ෂකයාට ඒත්තු යන්නෙ තනිවූ දා කිසිම දිනෙක සිනහවක් නොතිබූ ඔහුගේ මුහුණේ ඇඳෙන සිනහව සහ කරන්නාවූ රංගනයන්ගෙන්ය. මෙය ඉතාම සුලඹ සංසිද්ධියකි. අප පිළිනොගත්තද අප සැමවිටම අපට නොලැබුණු දෙයක් ගැන දුක්වන්නෙමු. ඒ සොයන දෙය බොහෝවිට හමුවන විට අප ප්රමාද වැඩිය. සංසකෘතිය, සදාචාරය හා සම්මතය අප වට බැදී ඇති රැහැන්පටවල්සේ මේ සොයායෑමෙන් ඈත්කර තබයි. එහෙත් එයට මංපෙත් විවර වූ විටෙක....? මෙය ඉතා සංකීර්ණ සමාජමය හා ජීවවිද්යාත්මක ගැටළුවකි. මානසික ක්රියාදාමයකි. මෙය ගැන ගැඹුරින් කතා කිරීම මහා විශ්වය ගැන කතා කිරීම වැනිය. ඉවරයක් නැත. පැහැදිලි උත්තරයක් නැත.

ඔහේ ගලායන මේ ජීවිතවලට විසදුමක් නැත. නිවසේ තනිවූදා මහාචාර්යවරයා ශිෂ්යාව නැවතී වුන් කාමරයට ගොස් ඇය නිදාවුන් ඇඳේ කරනා දැගලිල්ලද එහිදී කොට්ටය යට තිබී හමුවන ඇයගේ සුවඳ විලවුන් බෝතලය නිසා පංසලට ගොස් නිවසට එන මව හා දියණියට ඒ සුවඳ දැනී ශිෂ්යාව ඔවුන් නැති අවස්ථාවේ පැමිණ ඇතිබවට සැක තිරීම වැනිදෑ වලින් ඔවුනගෙ ජීවිත තව තවත් ප්රපාතයටම තල්ලුවී යාම සහ එකිනෙකා දුරස්වී යාමට හේතු භූත වෙයි. 

කෑම මේසයෙදී පංසලේදී සවන්දුන් බණ පිළිබඳ කථාවද උඟරට හොරා බෙහෙත් කෑමක් බඳුය. ඉන්පසු උදයේ සාමාන්ය දින චරියාව වූ දියණිය පාසලටත් , මහාචාර්යවරයා සහ ශිෂ්යාව සරසවියටත් යන අතරවාරයේ පංසල් යාම සම්බන්ධයෙන් දියණිය සහ ශිෂ්යාව අතර ඇතිවන ආරවුල විසදීමට මහාචාර්යවරයා තැත් කිරීමත් එහිදී උරණ වන දියණිය තම පියාට " මෙයාට ගහනකොට තමුසෙට රිදෙනව නේද?" දැයි ඇසීමෙන් ඔවුන්ගේ දිවියේ ඇති සම්බන්ධයේ දුරස්බව ප්රේක්ෂකයාට තවත් ස්ථීර වන අතර මහා කම්පනයක් ඇතිකරවයි. ඉන්පසු කාරයෙන් පැන පලා යන දියණියත් ඇය පසුපස හඹා ගොසි ඇය දුම්රියට පැන දිවිනසාගැනීමට තැත්කිරීම වළකාලන ශිෂ්යාවත් මට වාණිජ චිත්රපට දර්ශනයක් සිහියට ගෙනාවද මෙය සිදුවිය හැකි දෙයකි. ඉන්පසු එම නිවසින් ශිෂ්යාව පිටවී යන අතර ඇයව නැවත කැටුව එන මෙන් මව මෙන්ම දියණියද පියාට ආයචනා කිරීම ඔවුන් දෙපළම ශිෂ්යාව හමුවේ පරාජය භාර ගැනීමක් වැන්නක් ලෙස ප්රේක්ෂකයාට පෙනුණත් එය අපේ සංසකෘතිකමය හා ආගමිකමය නැබුරුවක් යැයි මට සිතේ. එහෙත් ඇය නැවත නිවසට නොඑන අතර නිවසට පැමිණීම ඇය කළ අනුවණකමක් සහ එයින් ඇගේ අරමුණු දියාරු වී ගිය බවද ඇය පවසන්නීය. 

මේ කෙසේ වෙතත් අවසානයේ පංසලේ සිදුවන ආරවුල සහ එතනදී නැවතත් හමුවන මෙම චරිත හතර සිනමාපටය මුලදී පෙන්නූ ආකාරයට කාරයේ නැගී පලා යන්නේ නැවතත් ඔවුන්ගේ නිවසටමය. 

පංසලේ සිදුවන ආරවුල මිනිසුන්ගේ ඇස් අරවන්නකි. පංසලේදී සුදු ඇඳුමට ආවරණය වී රඟන උපාසක මිනිසුන්ගේ සැබෑ නිරුවත හෙළිකිරීමට අධ්යක්ෂකවරයා ගත් තැත අතිශය සාර්ථකය. එමෙන්ම ශිෂ්යාවට රඟන රිතිකා කොඩිතුවක්කු සහ දියණියට රඟන සඳලි ඈස්ගේ රංඟනයන් අති සාර්ථකය. විශේෂයෙන්ම රිතිකාගේ සාරාගී රඳපෑම ප්රේක්ෂකයා පිස්සු වැට්ටීමට සමත්වී ඇත. මහාචාර්යවරයාට රඟන ඉංදියානු නළුවාගේ සහ මහාචාර්ය බිරිඳට රඟන ස්වර්ණා මල්ලවආරච්චිගේ රංගනය ගැන ආයෙත් කතාකරන්නට දෙයක් නැත. ස්වර්ණා අන්තිම සුපිරිය. ඒ ඒ හැඟීමට අනුව මුහුණුවන සිදුවන වෙනස්වීම් ආදිය ඔවුන් කිරිගහට ඇන්නාසේ කර ඇත. 

පංසලේ සිදුවීමෙන් පසු කාරයට නැගී මහ වැස්සේම පලායන මෙම චරිත හතරේ සංවාදයෙන් සිනමා පටයේ ඇරඹීම මෙන්ම අවසානයද සනිටුහන් කරයි. එහිදී දියණිය.පවසන " මම නම් කිසිම දෙයක් දැක්කෙත් නෑ . ඇහුණෙත් නෑ යන්න ඒ අවස්ථාවේ අනෙක් මිනිසුන් බය වී දෑස් දල්වා ගහ බැණ ගන්නා මිනිසුන්, එහෙ මෙහෙ දුවන මිනිසුන් අතර ඇය වැඳගෙන කිසිවක් තමන් අවට සිදුවන බව නොතකා දෑස් පියා දැහැනට සමවී පසුවූ බව ප්රේක්ෂකයාට සිහිගන්වා දෙයි.

අවසාන වශයෙන් කලකට පසුව සිංහල සිනමාපටයක් නැරඹීමෙන් යම් කැළඹීමකට හා යමක් සිතන තත්වයට මා පත්වූ බවද මෙම චිත්රපටය නරඹා , මොහොතකින් අමතක කර දමන වර්ගයේ එකක් නොවන බවද පැවසුව මනාය. මම තව කුමක් මේ ගැන කියන්නද?මෙම චරිත හතරට විශේෂිත වූ නාමයන් සිනමාපටයේදී අපට දැනගන්නට තිබුණ් නැත. එමෙන්ම මේවා අප සමාජයෙම දක්නට ලැබෙන හා නිතරම හමුවන චරිතයෝය. එහෙයින් චිත්රපටය නරඹා ඒ ඒ චරිතය තමන්ට ගැළපේ යැයි සිතේනම් ඒ තමන්ට අදාළ චරිතයට තමන්ගේ නම යොදාගෙන නැරඹීමට හා සිතට ගැනීමට හඳගමයන් මෙහිදී අපට යෝජනා කොට ඇතිබව පමණක් පවසා මගේ සටහන මෙසේ අවසන් කරමි. 

චන්දන ගුණසේකර එක්සත් රාජධානියේ සිට